Wycena nieruchomości na potrzeby podziału majątku

Podział majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa dokonuje się na drodze polubownej w formie umowy notarialnej lub w wyniku postępowania sądowego. W sytuacji, gdy małżonkowie nie podpisali intercyzy i nie mogą porozumieć się w sprawie podziału majątku należy zastosować przepisy art. 567 Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. W skład majątku wspólnego wchodzą wszystkie dobra, nabyte w trakcie trwania związku z wyłączeniem dóbr nabytych przed zawarciem małżeństwa.

Umowa notarialna lub postępowanie sądowe

Najrozsądniejszym rozwiązaniem jest polubowny podział majątku u notariusza. Polega on na ustanowieniu rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego, a następnie podpisaniu umowy o podział majątku. Wszystkie formalności można załatwić w trakcie jednej wizyty u notariusza. Dużo bardziej czasochłonnym i skomplikowany rozwiązaniem jest podział majątku wspólnego na drodze sądowej. Następuje on w wyniku złożenia wniosku przez jednego z małżonków. Warto w tym miejscu nadmienić, że podziału majątku po rozwodzie można dokonać w dowolnym terminie, ponieważ prawa do udziału we wspólnym majątku nie ulegają przedawnieniu. Najważniejszym składnikiem majątku wspólnego jest w większości przypadków mieszkanie. Jedna ze stron może zrzec się praw do nieruchomości. Możliwa jest także sprzedaż mieszkania i równy podział zysków. W praktyce zdarza się to jednak nieczęsto i wówczas konieczna jest wycena nieruchomości.

Wycena nieruchomości przez biegłego sądowego

Wycena nieruchomości na potrzeby podziału majątku w postępowaniu sądowym może zostać sporządzona tylko i wyłącznie przez rzeczoznawcę majątkowego, który jest wpisany na listę biegłych sądowych. Koszty sporządzenia wyceny sądowej przez biegłego sądowego są regulowane przepisami prawa i mogą obejmować zwrot poniesionych wydatków czy kosztów dojazdu do sądu. Wycena nieruchomości przy podziale majątku najczęściej przeprowadzana jest metodą porównawczą lub dochodową. Wybór właściwej metody, podejścia i techniki szacowania zależy do rzeczoznawcy majątkowego, który sugeruje się celem wyceny i rodzajem nieruchomości. Rzeczoznawca majątkowy posługuje się kryteriami obiektywnymi, czyli cenami rynkowymi. Wycenę nieruchomości przy podziale majątku można również wykonać dla nieruchomości gruntowej, która jest przedmiotem prawa użytkowania wieczystego. Standardowy termin sporządzenia wyceny nieruchomości przez biegłego sądowego to 3 miesiące.

Sąd rzadko kiedy dokonuje fizycznego podziału nieruchomości. Znacznie częściej przyznaje nieruchomość jednej ze stron za stosowną spłatą pieniężną na rzecz drugiej strony. Wysokość spłaty pieniężnej określana jest przez sąd na podstawie wyceny nieruchomości, dokonanej przez biegłego sądowego. W przypadku braku zgodności małżonków co do tego, który z nich ma zachować nieruchomość – decyzję w tej kwestii podejmuje sąd. W sytuacji, gdy jeden z małżonków nie dokona spłaty, konieczne będzie przeprowadzenie egzekucji należności przez komornika.